ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΡΟΣΘΙΟΣ ΧΙΑΣΤΟΣ;
Ο πρόσθιος χιαστός είναι σύνδεσμος, ο οποίος μαζί με τον έσω πλάγιο, τον έξω πλάγιο, τους μηνίσκους και τον οπίσθιο χιαστό απαρτίζουν το παθητικό σταθεροποιητικό σύστημα του γόνατος.
Πιο συγκεκριμένα εκτείνεται από το μέσο τμήμα του έξω κονδύλου του μηρού μέχρι το πρόσθιο τριτημόριο του έσω κονδύλου της κνήμης. Όσον αφορά στη σταθερότητα που καλείται να προσφέρει στο γόνατο, την κατανοούμε παρατηρώντας την πορεία του. Με λίγα λόγια, ο πρόσθιος χιαστός “ελέγχει” την έξω στροφή του μηρού, την έσω στροφή της κνήμης, τη βλαισότητα του γόνατος, καθώς και την κίνηση υπερέκτασής του.
Σε περίπτωση που το γόνατο κινηθεί πέρα από τα όρια προς κάποια από τις παραπάνω κατευθύνσεις, είναι πιθανό να δημιουργήσει μερική ή ολική ρήξη στον πρόσθιο χιαστό.
Τι πρέπει να κάνω όταν έχω ρήξη στον πρόσθιο χιαστό;
Όταν η ρήξη είναι επιβεβαιωμένη μέσω απεικονίσεων και κλινικών ευρημάτων οι επιλογές είναι δύο: συντηρητική ή χειρουργική αποκατάσταση.
Κλινικά tests: Lachman, Pivot-Shift, Anterior-Drawer
Τα τελευταία χρόνια οι ασθενείς με ρήξη σε αυτόν το σύνδεσμο έχουν χωριστεί σε τρεις ομάδες, με σκοπό την εύρεση της πιο ορθής και εξατομικευμένης λύσης για αυτούς.
Αναλυτικότερα:
- Copers ονομάζεται η ομάδα των ασθενών που μπορεί να συνεχίσει τις δραστηριότητές της, χωρίς να περάσει την πόρτα του χειρουργείου. Ακόμα, πρέπει να μπορούν να επιστρέψουν σε αυτές μία εβδομάδα μετά την ημερομηνία τραυματισμού και να μείνουν τουλάχιστον ένα χρόνο ασυμπτωματικοί.
- Adapters είναι εκείνοι που για να καταφέρουν να επιστρέψουν στο επιθυμητό επίπεδο δραστηριότητας καλούνται να το τροποποιήσουν ή να μειώσουν το επίπεδο δυσκολίας.
- Non-copers είναι ο όρος που περιγράφει την ομάδα ασθενών που εξαιτίας των υποτροπών που υφίστανται κατά τη διάρκεια επανένταξης στις καθημερινές δραστηριότητες πρέπει να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση.
Παρά τον παραπάνω διαχωρισμό, η επιλογή του χειρουργείου μοιάζει να έχει μεγαλύτερη προτίμηση, επειδή εγγυάται πιο σίγουρη επιστροφή σε αθλήματα που περιλαμβάνουν επαναλαμβανόμενα άλματα, αλλαγές κατεύθυνσης και pivot χωρίς επεισόδια υποτροπής. Από την άλλη, αρθρογραφικά η μονοδιάστατη αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών δεν επιβεβαιώνεται, καθώς η δυναμική σταθερότητα του γόνατος (ο τρόπος με τον οποίο οι μυς λειτουργώντας συνεργικά φέρουν εις πέρας μία δραστηριότητα) δεν εξασφαλίζεται μέσω της επεμβατικής οδού.
Αυτός ο διχασμός αναγκάζει την επιστημονική κοινότητα τα τελευταία χρόνια να ερευνήσει τα κριτήρια μέσω των οποίων ο εκάστοτε ασθενής με ρήξη πρόσθιου χιαστού στο γόνατο θα κατατάσσεται σε μία από τις τρεις παραπάνω κατηγορίες, ή ακόμα και να αλλάζει από non-coper σε coper.
Αναλυτικότερα, η προπόνηση που σχετίζεται με την αύξηση δύναμης και την βελτίωση του νευρομυϊκού συντονισμού-ελέγχου δείχνει να έχει πολύ καλά αποτελέσματα επανένταξης βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, ακόμα και σε επαγγελματίες αθλητές, άσχετα με το αν ακολουθήσει χειρουργείο.
Επίσης, έχει βρεθεί ότι αν αξιολογηθούν τα single leg hop tests και οι κλίμακες KOS-ADLS και IKDC και συνδυαστούν με καλά σκορ, μετά το πέρας του οξέος σταδίου, μπορούν να αποτελέσουν προγνωστικό παράγοντα για τα επόμενα 2 χρόνια.
Οπότε, σύμφωνα με τα παραπάνω διαπιστώνουμε τη σημασία ενός προεγχειρητικού προγράμματος φυσικοθεραπείας, είτε ως πρόληψη για την κατηγορία coper που έχουν αυξημένο κίνδυνο τραυματισμού στο πάσχον μέλος είτε ως θετικό προγνωστικό παράγοντα για τη μετεγχειρητική εξέλιξη ενός non-coper ή coper.
Τι σχέση έχει ο πρόσθιος χιαστός με την οστεοαρθρίτιδα;
Όσον αφορά στον πρόσθιο χιαστό και τη συσχέτιση της παθολογίας του με την οστεοαρθρίτιδα, δεν έχει αποσαφηνιστεί αν η συνδεσμοπλαστική σε copers μπορεί να θεωρηθεί ως πρόληψη για την εμφάνισή της μελλοντικά. Από την άλλη, η συνοδή βλάβη στο μηνίσκο αυξάνει δραματικά τις πιθανότητες για πρώιμη οστεοαρθρίτιδα.
Αρθρογραφία
- Secrist ES, et al (2016), A Comparison of Operative and Non Operative Treatment of Anterior Cruciate Ligament Injuries, JBJS Reviews.
- Thoma LM, et al (2019), Coper Classification Early after Anterior Cruciate Ligament Rupture Changes with Progressive Neuromuscular and Strength Training and is Associated With 2-year Success: The Delaware-Oslo ACL Cohort Study, The American Journal of Sports Medicine.
- Grindem H, et al (2018), Anterior Cruciate Ligament Injury – Who Succeeds without Reconstructive Surgery? The Delaware-Oslo ACL Cohort Study, Orthopedic Journal of Sports Medicine.
- Yonatan Kaplan (2011), Identifying Individuals With an Anterior Cruciate Ligament-Deficient Knee as Copers and Noncopers: A Narrative Literature Review, Journal of Orthopedic and Sports Physical Therapy.
