Παρασχούδης Γιάννης, PT
Είναι μια από τις πιο συνηθισμένες παθολογίες στην περιοχή του ώμου, κατά την οποία προκαλούνται συμπιεστικά φαινόμενα στους τένοντες του στροφικού πετάλου μεταξύ του ακρωμίου και της κεφαλής του βραχιονίου. Η συμπίεση αυτή προκαλείται λόγω της μείωσης του χώρου κάτω από το ακρώμιο κατά την κίνηση του βραχιονίου (κυρίως απαγωγή και κάμψη). Αυτό μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες όπως π.χ. αστάθεια της γληνοβραχιόνιας άρθρωσης, οίδημα στον υπακρωμιακό θύλακα, αύξηση του μεγέθους του ακρωμίου. Ως επακόλουθο της παθολογίας αυτής προκαλούνται διάφορες επώδυνες καταστάσεις, όπως τενοντοπάθεια, ασβεστοποιός τενοντίτιτδα, ακόμα και μικρορήξεις στους τένοντες του στροφικού πετάλου.
Αίτια
Τα αίτια μπορεί να είναι μηχανικά ή λειτουργικά και το σύνδρομο χωρίζεται σε πρωτοπαθές και δευτεροπαθές
Στα λειτουργικά συμπεριλαμβάνονται μυϊκές ανισορροπίες στην περιοχή, αστάθεια στη γληνοβραχιόνια άρθρωση, κακή σταθεροποίηση της ωμοπλάτης και οι τραυματισμοί υπέρχρησης που συμβαίνουν κυρίως σε όσους χρησιμοποιούν το άνω άκρο σε δραστηριότητες πάνω από το επίπεδο του ώμου και σε άτομα που ασχολούνται με αθλήματα ρίψεων. Στις χρόνιες καταστάσεις παρατηρούνται και δομικές αλλοιώσεις, όπως επίσης και εκφυλιστικού τύπου αλλοιώσεις που σχετίζονται με την ηλικία.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα είναι πόνος που εμφανίζεται στην πλάγια και πρόσθια επιφάνεια του ώμου και μπορεί να είναι συνεχής είτε διακοπτόμενος. Χαρακτηριστικός είναι ο βραδινός πόνος, όπως επίσης και ο πόνος σε συγκεκριμένα σημεία της τροχιάς (επώδυνο τόξο). Σε ορισμένες περιπτώσεις τα συμπτώματα εκτείνονται ως τον αγκώνα και τον πήχη. Επίσης, σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχει απώλεια κίνησης και μείωση της λειτουργικότητας του άνω άκρου.
Διάγνωση
Η διάγνωση προκύπτει από το ιστορικό και την κλινική εξέταση. Οι ακτινογραφίες, το υπερηχογράφημα και η μαγνητική τομογραφία επιβεβαιώνουν τη διάγνωση και απεικονίζουν τυχόν συνυπάρχουσα παθολογία. Η κλινική εξέταση είναι ιδιαίτερα σημαντική, γιατί σε αυτή θα βασιστεί η περαιτέρω συντηρητική αντιμετώπιση.
Η κλινική εξέταση περιλαμβάνει έλεγχο του εύρους κίνησης (παθητικό και ενεργητικό), έλεγχο της δύναμης, έλεγχο των αρθρώσεων με τεχνικές manual therapy και διάφορες κλινικές δοκιμασίες, όπως π.χ. Neer test, Empty can test, Hawkins test. Τέλος, από το συνδυασμό των ευρημάτων καταλήγουμε σε συμπέρασμα.
Διαφοροδιάγνωση πρέπει να γίνεται από άλλες παθολογίες της ωμικής ζώνης, όπως αντίστοιχα και από παθολογίες της σπονδυλικής στήλης και κυρίως της αυχενικής μοίρας.
Συντηρητική αντιμετώπιση
Η συντηρητική αντιμετώπιση έχει πολύ καλά αποτελέσματα στις περισσότερες περιπτώσεις και οι ασθενείς εμφανίζουν σταδιακή βελτίωση των συμπτωμάτων και αποκατάσταση της λειτουργικότητας.
Στη συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνονται η ανάπαυση και η φυσικοθεραπεία.
Σε οξείες καταστάσεις μπορεί να συστηθεί ανάπαυση και τροποποίηση των δραστηριοτήτων, ώστε να αποφεύγονται όσο το δυνατόν οι κινήσεις που προκαλούν τα συμπτώματα.
Η φυσικοθεραπεία περιλαμβάνει ποικιλία μέσων, τεχνικών και μεθόδων με στόχο πάντα τη μείωση του πόνου, την αύξηση του εύρους κίνησης και την αποκατάσταση της λειτουργικότητας. Μερικά από αυτά είναι π.χ. παγοθεραπεία, ηλεκτροθεραπεία, μυοπεριτονιακή απελευθέρωση, τεχνικές κινητοποίησης μαλακών μορίων και αρθρώσεων, διατάσεις και ασκήσεις. Όσον αφορά στις ασκήσεις, αυτές ξεκινούν από απλές ασκήσεις κινητοποίησης των ωμοπλατών και εξελίσσονται σταδιακά σε πιο δύσκολες, με αντιστάσεις για ολόκληρη την ωμική ζώνη. Μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν ασκήσεις ανοιχτής και κλειστής κινητικής αλυσίδας μιας και έχει φανεί ότι οι τελευταίες βοηθούν περισσότερο στη σταθεροποίηση της ωμικής ζώνης. Τέλος, είναι απαραίτητη η επανεκπαίδευση και σταδιακή επάνοδος στο άθλημα ή στη δραστηριότητα πάνω από το επίπεδο του ώμου, αν πρόκειται για αθλητή ή κάποιο ιδιαίτερο επάγγελμα αντίστοιχα.
Μια τεχνική με θεαματικά αποτελέσματα είναι η τεχνική mulligan και μάλιστα η κινητοποίηση με κίνηση του άνω άκρου. Η μέθοδος αυτή έχει εφαρμογή τόσο σε οξείες, όσο και σε χρόνιες καταστάσεις. Η μέθοδος βασίζεται στις «λάθος θέσεις» των αρθρώσεων που μπορούν να συμβούν στην ωμική ζώνη μετά από τραυματισμούς και σύνδρομα υπέρχρησης. Όταν αυτές διορθώνονται με τα χέρια και οι προσβεβλημένες κινήσεις εκτελούνται το αποτέλεσμα μπορεί να είναι εκπληκτικό.
Επειδή όμως, όπως ξέρουμε τίποτα δεν αποτελεί μονοθεραπεία πάντα γίνεται ο κατάλληλος συνδυασμός θεραπευτικών μέσων, τεχνικών και κυρίως ασκήσεων (που θα μπορεί να εκτελεί και μόνος του), με βάση τον ασθενή και το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Βιβλιογραφία
Christina Garving et al 2017 Impingement Syndrome of the Shoulder. Deutsches ärzteblatt international
Edward P. Mulligan et al 2016 The effect of axioscapular and rotator cuff exercise training sequence in patients with subacromial impingement syndrome: a randomized crossover trial. International journal of sports physical therapy
Amy R. Watts et al 2016 Shoulder impingement syndrome: a systematic review of clinical trial participant selection criteria. Shoulder Elbow
Neer CS 2nd. 1983 Impingement lesions. Clin Orthop Relat Res.
Paolo Consigliere et al 2018 Subacromial impingement syndrome: management challenges.Orthopedic research and reviews Brian R Mulligan, manual therapy, Θεραπευτικοί χειρισμοί 2006